Επιστολαί προς την Διακόνισσα Ολυμπιάδα - Πρόλογος

Οι επιστολές του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου προς την Διακόνισσα Ολυμπιάδα

Πρόλογος       

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος είναι γνωστό ότι ήταν πολυγραφότατος. Μέρος των πολλών συγγραφών του αποτελούν και οι περίπου 240 επιστολές του, τις οποίες απέστειλε προς 130 περίπου πρόσωπα διαφορετικού φύλου, ηλικίας και επαγγέλματος. Οι παραλήπτες αυτοί ήταν συνήθως πρόσωπα φιλικά ή ακόμη και συνεργάτες του Αγίου, οι οποίοι είχαν ανάγκη παραμυθίας, πνευματικής στήριξης και καθοδήγησης. Ένα τέτοιο πρόσωπο που βίωσε έντονη δοκιμασία και θλίψη ήταν και η περίφημη «Αρχόντισσα του Βυζαντίου» η Αγία Ολυμπιάς η Διακόνισσα. Μετά την άδικη εξορία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου του και πνευματικού της πατέρα βίωσε έντονη τη μοναξιά και τη μελαγχολία που φέρνει συχνά η πνευματική ορφάνια. Η πρόνοια όμως και η αγάπη του Θεού δεν την εγκατέλειψε στην ορφάνια της, μια και ο άγιος Ιωάννης από τα διάφορα μέρη της εξορίας του φρόντισε ως καλός ποιμένας και πνευματικός καθοδηγητής να δημιουργήσει δεσμούς επικοινωνίας μαζί της στέλνοντας 17 παραμυθητικές επιστολές.

Οι 17 αυτές επιστολές γράφτηκαν σε μικρό σχετικά διάστημα μέχρι το 404 μ.Χ., όταν δηλαδή ο άγιος εγκατέλειψε τη ματαιότητα της επίγειας ζωής. Το γεγονός αυτό, ότι δηλαδή σε λιγότερο από τέσσερα χρόνια εστάλησαν 17 επιστολές, αν αναλογιστεί κανείς τα χαρακτηριστικά της εποχής εκείνης αλλά και τις συνθήκες της εξορίας, στις οποίες  ζούσε  ο  άγιος,  μας  αποκαλύπτει  μιά  ακόμη μεγαλειώδη πτυχή του χαρακτήρα του. Αψηφώντας τις προσωπικές  του  δυσκολίες,  αλλά  και  τους  κινδύνους στέκεται στο ύψος της πνευματικής του αποστολής και προσπαθεί με τις επιστολές αυτές να στηρίξει την πνευματική του κόρη.

Κεντρικός άξονας της διδασκαλίας του είναι ο διαχωρισμός των πνευματικών θεμάτων σε πρωτεύοντα και δευτερεύοντα. Πρωτεύον για τον άγιο είναι η αποφυγή της αμαρτίας «ἕν λυπηρόν, ἡ ἁμαρτία» όπως επισημαίνει ο ίδιος. Με πολλά παραδείγματα, τόσο από την Παλαιά όσο και από την Καινή Διαθήκη, προσπαθεί να θεραπεύσει τους λογισμούς αθυμίας της διακόνισσας και να την προσηλώσει  στο ζητούμενο που είναι η αποφυγή της αμαρτίας και η υπομονή στις θλίψεις.Η συγκεκριμένη μελέτη, όπως φανερώνει και ο τίτλος της, αφορά και πραγματεύεται στις 17 αυτές επιστολές του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου προς την διακόνισσα Ολυμπιάδα. Ο αληθινός αυτός πνευματικός θησαυρός της εκκλησιαστικής γραμματείας μας, προσφέρει και αποκαλύπτει πλην των άλλων και στοιχεία που σαν μικρά λιθαράκια βοηθούν στο να αντιληφθούμε το ιστορικό πλαίσιο της εποχής. Ταυτόχρονα, γίνονται αντιληπτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς των δύο Αγίων. Τέλος, βλέπουμε το πώς αντιμετώπισε ο άγιος Ιωάννης προβλήματα πνευματικής, σωματικής και ψυχολογικής φύσεως, με λίγα λόγια προβλήματα ποιμαντικής αντιμετώπισης. Όλα  αυτά έχουν μεγάλη διαχρονική αξία, καθώς και στις μέρες μας οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα, καθιστώντας τις συγκεκριμένες επιστολές σημαντικό πνευματικό οδηγό.

Επί του παρόντος, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον καθηγητή πρωτοπρεσβύτερο π. Θεόδωρο Ζήση, ο οποίος ανέλαβε ως σύμβουλος καθηγητής την επίβλεψη της εργασίας αυτής και στήριξε την αγωνιώδη προσπάθειά μου, συστήνοντας βιβλιογραφικό  υλικό  και   δίνοντας  τις   κατάλληλες υποδείξεις και οδηγίες, ώστε το πόνημα αυτό να αποκτήσει μία τελική ολοκληρωμένη μορφή.

Νάουσα, 29 Δεκεμβρίου 2011

Εορτή των αγίων Νηπίων

π. Θεοφάνης Σαϊνίδης 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Πρόλογος                                      

Συντμήσεις                                    

Εισαγωγή. Ο 4ος μ. Χ. αιώνας στην

Αντιόχεια και στην Κωνσταντινούπολη          

Κεφάλαιο Α΄

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

1. Ο βίος του αγίου Ιωάννου του             

Χρυσοστόμου

2. Η χρυσοστομική επιστολογραφία            

Κέφαλαιο Β΄

Η διακόνισσα Ολυμπιάς

1. Ο βίος της Ολυμπιάδος                    

2. Ο θεσμός των διακονισσών                 

Κεφάλαιο Γ΄

Ιστορικός σχολιασμός και θεολογική ανάλυση των Επιστολών του Χρυσοστόμου προς την Ολυμπιάδα

Επιστολή         Α΄ (ΙΑ΄)          

Επιστολή         Β΄΄(Ι΄)  36

Επιστολή         Γ΄΄ (Θ΄)           

Επιστολή         Δ΄ (ΙΒ΄)          

Επιστολή         Ε΄ (Η΄) 40

Επιστολή         Στ΄ (ΙΓ΄)          

Επιστολή         Ζ΄ (Α΄) 45

Επιστολή         Η΄ (Β΄) 55

Επιστολή         Θ΄ (ΙΔ΄)          

Επιστολή         Ι΄ (Γ΄)  85

Επιστολή         ΙΑ΄ (Ε΄)          

Επιστολή         ΙΒ΄ (Στ΄)         

Επιστολή         ΙΓ΄ (Ζ΄)           

Επιστολή         ΙΔ΄ (ΙΣΤ΄)       

Επιστολή         ΙΕ΄ (ΙΕ΄)         

Επιστολή         ΙΣτ΄ (ΙΖ΄)        

Επιστολή         ΙΖ΄ (Δ΄)           

Συμπεράσματα   

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΗΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΤΜΗΜΑ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

π. ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ ΣΑΪΝΙΔΗ

Οι επιστολές του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου προς την Διακόνισσα Ολυμπιάδα Ιστορικά –Προσωπογραφικά - Ποιμαντικά

Μεταπτυχιακή Εργασία που υποβλήθηκε στο Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Τομέας Αγίας Γραφής και Πατερικής Γραμματείας

Σύμβουλος Καθηγητής πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Ζήσης

Θεσσαλονίκη 2011

Η ηλεκτρονική επεξεργασία  επιμέλεια και μορφοποίηση  κειμένου  και εικόνων έγινε από τον Ν.Β.Β

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση κειμένων στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο , για μη εμπορικούς σκοπούς με αναφορά πηγής το Ιστολόγιο

©ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

 http://www.alavastron.net/

                           

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: