2 ΟΜΙΛΙΑ ΜΓ Ήλθον δε, φησίν, οι δύο άγγελοι εις Σόδομα έσπέρας.

Ιωάννης Χρυσόστομος Ομιλίαι είς τήν Γένεσιν

Τόμος 54

2 ΟΜΙΛΙΑ ΜΓ Ήλθον δε, φησίν, οι δύο άγγελοι εις Σόδομα έσπέρας.

α. Καθάπερ λειμών τις εύανθής διάφορα καί ποικίλα τά άνθη έν έαυτώ δείκνυσιν, ούτως ή θεία Γ ραφή τών δικαίων τάς άρετάς ήμΐν δείκνυσιν, ούχ ίνα καθάπερ έπί τών άνθών προς βραχύ μόνον άπολαύσωμεν της εύωδίας, άλλ' ίνα διηνεκή τήν έντεύθεν ώφέλειαν καρπωσώμεθα. Έκεΐ μεν γάρ μόνον έδεξάμεθα τη χειρί τά άνθη, καί μετ' ολίγον αύτά μαρανθέντα τήν οικείαν χάριν ήμαύρωσεν· ένταύθα δε ούχ ούτως· άλλ' έπειδάν δεξώμεθα διά τής άκοής τάς άρετάς τών δικαίων, καί εις τούς κόλπους τής διανοίας ήμών αύτάς έναποθώμεθα, διά παντος τού χρόνου τής τούτων εύωδίας άπολαύειν δυνάμεθα, έάν έθέλωμεν. Φέρε ούν, έπειδή τοιαύτη τών έν τη θεία Γ ραφη κειμένων άγίων ή εύωδία, σήμερον τού Λώτ τήν εύωδίαν καταμάθωμεν, ίνα γνώμεν άκριβώς, όπως εις άκραν τής άρετής τήν κορυφήν ή τού πατριάρχου συνουσία τον δίκαιον τούτον άνήγαγε, καί κατ' ίχνος αύτού καί αύτος τήν οικείαν φιλοξενίαν διά τών έργων έπιδείκνυται. Άλλ' ίνα σαφέστερος ήμΐν ο λόγος γένηται, άξιον αύτών τής Γραφής έπακούσαι τών ρημάτων.

Ήλθον δε, φησίν, οι δύο άγγελοι εις Σόδομα έσπέρας. Τίνος ενεκεν ούτως ήρξατο, Ηλθον δε οι δύο άγγελοι εις Σόδομα έσπέρας; Έπειδή μετά το έπιξενωθήναι τώ πατριάρχη, έξαναστάντων αύτών έκεΐθεν, ο μεν κηδεμών καί φιλάνθρωπος Θεος τήν οικείαν άγαθότητα μιμούμενος, καί σχήματι άνθρώπου τότε οφθείς παρέμενε τώ πατριάρχη διαλεγόμενος, καθάπερ χθες ήκούσατε· βουλόμενος άπαντας ήμάς διδάξαι καί τής έαυτού μακροθυμίας τήν ύπερβολήν, καί τού πατριάρχου το φιλόστοργον, οι δε άγγελοι ωρμησαν έπί τά Σόδομα· τήν άκολουθίαν έαυτής διατηρούσα ήμΐν ή θεία Γραφή νύν φησιν· Ήλθον δε οι δύο άγγελοι εις Σόδομα έσπέρας, το έπιταχθεν πληρώσοντες. Καί όρα άκρίβειαν και παρατήρησιν της θείας Γ ραφής, πως καί τον καιρόν ήμΐν έσήμανε, καθ' δν παρεγένοντο· Έσπέρασ γάρ φησι. Καί τίνος ενεκεν τον καιρον έδήλωσε; καί δια τί κατά τήν έσπέραν παρεγένοντο; 'Ίνα τήν πολλήν ήμΐν έπίτασιν δείξη της του Λώτ φιλοξενίας. Καθάπερ γάρ ο πατριάρχης κατά τον της μεσημβρίας καιρον καθήμενος έπετήρει τους παριόντας, καί εργον έποιεΐτο τήν τούτων θήραν, καί έπέτρεχε καί μετά περιχαρείας τους οδίτας ύπεδέχετο· τον αύτον δή τρόπον καί ο δίκαιος ουτος, έπειδή ηδει της κακίας των έν Σοδόμοις οικούντων τήν πονηρίαν, ούδε τον της έσπέρας καιρον παρεπέμπετο, άλλά μέχρι τούτου παρέμενε, μήπου θησαυρός τις αύτω παρεμπέση, καί τον άπο της φιλοξενίας καρπον δρέψασθαι δυνηθη Άληθως θαυμάσαι εστι μετά πολλης της ύπερβολης του δικαίου τούτου τήν άρετήν, οτι έν μέσω τοιούτων παρανόμων άναστρεφόμενος, ού μόνον ού γέγονε ραθυμότερος, άλλά καί πολλω πλείονα τήν άρετήν έπεδείκνυτο. Καί πάντων, ώς είπεΐν, κατά κρημνών φερομένων, ουτος μόνος έν τοσούτω πλήθει τήν εύθεΐαν ωδευεν οδόν. Που νυν είσιν οί λέγοντες, οτι ούχ οίόν τε έν μέση πόλει στρεφόμενόν τινα διασωσαι τήν άρετήν, άλλ' άναχωρήσεως δει, καί της έν τοις ορεσι διατριβης, καί ού δυνατον τον οικίας προεστωτα, καί γυναΐκα εχοντα, καί παίδων έπιμελούμενον καί οικετων, ένάρετον είναι; Όράτωσαν τοίνυν τον δίκαιον τουτον μετά γυναικος καί παιδίων καί οίκετων, καί έν πόλει διάγοντα, καί μεταξυ τοσούτων πονηρων καί παρανόμων διατρίβοντα, καί καθάπερ σπινθηρά τινα έν μέσω πελάγει διαλάμποντα, καί ού μόνον ού σβεννύμενον, άλλά καί λαμπρότερον το φως δεικνύοντα. Καί ταυτα λέγω, ού κωλύων τήν άναχώρησιν τήν άπο των πόλεων, καί τήν έν τοΐς ορεσι καί ταΐς έρημίαις διατριβήν άπαγορεύων, άλλά δεικνυς οτι τω βουλομένω νήφειν καί έγρηγορέναι ούδεν τούτων κώλυμα γίνεται. Ώσπερ ούν τον ραθυμον καί άναπεπτωκότα ούδε ή ερημος ωφελησαί τι δύναται· ούδε γάρ ο τόπος έστίν ο τήν άρετήν κατορθων, άλλ' ή γνώμη καί ο τρόπος· ουτω τον νήφοντα καί διεγηγερμένον ούτε το έν μέση τη πόλει διατρίβειν καταβλάψαι τι δυνήσεται. Καί διά τουτο έβουλόμην, καθάπερ τον μακάριον τουτον, τους έναρέτους μάλιστα έν μέσω των πόλεων είναι, ίνα καθάπερ ζύμη τοΐς αλλοις γινόμενοι, πολλούς είς τον οίκεΐον ζηλον ένάγωσιν. Άλλ' έπειδή δυσχερες τουτο καταφαίνεται είναι, καν έκεΐνο γινέσθω. Παράγει γάρ λοιπον το σχημα του κόσμου τούτου, καί βραχυς ο παρών βίος· καί εΐ μή νυν, ώς ετι έν τω σκάμματι έστήκαμεν, των πόνων της άρετης άψώμεθα, και τα δίκτυα της κακίας διαφύγωμεν, υστερον μάτην έαυτους αιτιασόμεθα, οτε ουδεν οφελος της μεταγνώσεως. Έως μεν γαρ αν ώμεν έν τη παρούση ζωη, δυνατόν μεταγνόντας του έντευθεν άπόνασθαι κέρδους, και τα πρότερα άπονιψαμένους άμαρτήματα της του Δεσπότου φιλανθρωπίας άξιωθηναι· εΐ δε τον παρόντα καιρόν προϊέμενοι άθρόον προαναρπασθείημεν, μετανοήσομεν μεν και τότε, ουδεμίαν δε ονησιν έκ τούτου εξομεν. Και ίνα μάθης, ακουε του Προφήτου λέγοντος,

Έν δε τω αδη τίς έξομολογήσεταί σοι; και πάλιν, Άδελφος ου λυτρουται, λυτρώσεται άνθρωπος; Ουδεις, φησιν, εσται έκει λοιπον ο έξαιρούμενος τον υπο της οικείας ραθυμίας προδεδομένον, ούτε αν άδελφος η, ούτε αν πατήρ, ούτε αν μήτηρ. Και τί λέγω, άδελφος, και πατήρ, και μήτηρ; Ούτε αυτοι οι δίκαιοι οι παρρησίαν πολλήν κεκτημένοι τότε συμβαλέσθαι τι δυνήσονται ήμιν, εΐ νυν ραθυμήσαιμεν. Έαν στη γαρ, φησι, Νώε και Ίώβ και Δανιήλ, υΙους αυτών και θυγατέρας αυτών ου μή έξέλωνται. Και ορα της άπειλης το μέγεθος, και οίους δικαίους εις μέσον παρήγαγεν. Επειδή ουτοι γαρ κατα καιρον και έτέροις σωτηρίας υπόθεσις γεγόνασιν· ο τε γαρ Νώε, του φοβερου κλυδωνίου έκείνου τήν οίκουμένην κατειληφότος, και τήν γυναίκα και τους υΙους εσωσε· και ο Ίώβ ομοίως και έτέροις σωτηρίας υπόθεσις γέγονε· και ο Δανιήλ δε πολλούς έξήρπασε θανάτου, ήνίκα ο βάρβαρος έκεινος έπιζητών τα υπερ άνθρωπίνην φύσιν τυγχάνοντα, άνελειν έπεχείρει τους Χαλδαίους, και τους Μάγους και τους Γαζαρηνούς.

 β. Και ίνα μή νομίσωμεν οτι και έν τω μέλλοντι αΐώνι εσται τινα τοιαυτα, και οΐ ένάρετοι και παρρησίαν εχοντες τους μετα ραθυμίας ένταυθα διάγοντας έλευθερώσαι της έκει τιμωρίας δυνήσονται τους αυτών έπιτηδείους· δια τουτο τους δικαίους τούτους παρήγαγεν ήμιν, τον φόβον ήμιν άνατεινόμενος, και παιδεύων έν τοις οίκείοις κατορθώμασι μετα τήν άνωθεν χάριν τας έλπίδας της σωτηρίας ήμών εχειν, και μήτε έπι προγόνων άρετη μέγα φρονειν, εΐ αυτοι έν κακία τυγχανομεν οντες, μήτε έπ' αλλω τινι, άλλ' εν τουτο μόνον σπουδάζειν· καν προγόνους ώμεν έναρέτους έσχηκότες, μιμεισθαι αυτών τήν άρετήν· καν το έναντίον πάλιν συμβαίη, και φαύλων ώμεν προγόνων, μή νομίζειν έκ τούτου τι παραβλάπτεσθαι, άλλα προς τους της άρετης πόνους έπαποδύεσθαι· ουδεν γαρ ήμιν έκ τούτου βλάβος εσται. Έκαστος γαρ έξ ών διεπράξατο, η στεφανουται, η κατακρίνεται, καθάπερ και ο μακάριος Παυλός φησιν, 'Ίνα κομίσηται έκαστος τα δια του σώματος, προς α επραξεν, είτε αγαθόν, είτε κακόν· καί πάλιν, Ός αποδώσει έκάστω κατα τα εργα αύτου. 'Άπερ άπαντα ειδότες καί πάσαν ραθυμίαν αποτιναξάμενοι, πολυν της αρετής ποιησώμεθα λόγον. Καί ως ετι εν τω σκάμματί εσμεν, πριν η διαλυθηναι το θέατρον, φροντίσωμεν ήμών της σωτηρίας, ινα εν τω βραχεί τούτω χρόνω τήν αρετήν μετελθόντες, εν τω διηνεκεΐ αιώνι τάς ύπερ ταύτης αμοιβάς κομισώμεθα· καθάπερ καί ο δίκαιος ούτος, ο μεταξύ τοσούτων πονηρών οικών, και ούδένα εχων ζηλουντα αύτου τήν αρετήν, αλλά καί πάντας ορών χλευάζοντας, κωμωδουντας, ού μόνον οκνηρότερος ούκ εγένετο, αλλά καί ουτω διέλαμψεν, ως καταξιωθηναι καί αγγέλους ύποδέξασθαι·καί πάντων άρδην απολλυμένων, αύτος μόνος συν ταίς θυγατράσι διέφυγε τήν επενεχθείσαν δίκην. Άλλ' επί τήν ακολουθίαν του λόγου επανέλθωμεν. Ήλθον δε, φησίν, οι δύο άγγελοι εις Σόδομα έσπέρας. Ό καιρός μάλιστα δείκνυσιν ήμίν του δικαίου τούτου τήν ύπερβάλλουσαν αρετήν, οτι καί έσπέρας καταλαβούσης παρέμενε, καί ούκ αφίστατο. Επειδή γαρ ήδει το εντευθεν αύτω τικτόμενον κέρδος, δια τουτο επιθυμών επιτυχείν του πλούτου, πολλή τη προσεδρία εκέχρητο, καί της ήμέρας πληρωθείσης ούκ ανεχώρει. Τοιουτον γαρ ψυχή ζέουσα καί διεγηγερμένη· ούχ ύπό τινων κωλυτικών εμποδίζεται τήν οικείαν αρετήν επιδείξασθαι, αλλα καί δι' αύτών μάλιστα τών κωλυόντων επιπλείον αίρεται, καί μείζονα τήν φλόγα της επιθυμίας ανάπτει. Ίδών δε, φησί, Λώτ, εξανέστη εις συνάντησιν αύτοίς. Άκουέτωσαν οι καί παραγινομένους πολλάκις καί καθικετεύοντας, καί πολλήν τήν προσεδρίαν επιδεικνυμένους διακρουόμενοι, καί πολλήν τήν απανθρωπίαν επιδεικνύμενοι. Ορα γαρ τον δίκαιον τουτον, οπως ούκ ανέμεινε παραγενέσθαι προς αύτον, αλλα καθάπερ ο πατριάρχης, ούκ ειδώς τίνες ήσαν οι παραγεγονότες, αλλ' οδίτας τινας αύτους είναι ύπολαμβάνων, θεασάμενος μονονουχί εσκίρτησε, καί περιχαρής γέγονεν, ως επιτυχών της θήρας, καί μή διαμαρτών του σπουδαζομένου. Ίδών γαρ, φησίν, εξανέστη εις συνάντησιν αύτοίς, καί προσεκύνησε τω προσώπω επί τήν γην. Ηύχαρίστησε τω Θεω, οτι κατηξίωσεν αύτον ύποδέξασθαι τους παριόντας. Σκόπει ψυχης αρετήν. Μεγάλην εύεργεσίαν παρα του Θεου ταύτην ήγήσατο, το επιτυχείν τών ανδρών, καί δια της εις τούτους δεξιώσεως τον οικείον πόθον αποπληρώσαι.

Μή γάρ μοι λέγε, Οτι άγγελοι ήσαν άλλ' έκεΐνο λογίζου, οτι ο δίκαιος ουτος ουδέπω τούτο ηπίστατο, άλλ' ώς άνθρώπους άγνωτας παροδεύοντας ύποδεχόμενος, ουτω διέκειτο. Και ειπεν Ιδού, κύριοι, έκκλίνατε εις τον οικον του παιδος ύμων, καί καταλύσατε, καί νίψασθε τούς πόδας ύμων, καί ορθρίσαντες άπελεύσεσθε εις τήν οδον ύμων. Ικανά τά ρήματα ταυτα τήν έναποκειμένην άρετήν τή του δικαίου ψυχή έκκαλύψαι. Τί γάρ άν τις έκπλαγείη τήν ταπεινοφροσύνην ύπερβάλλουσαν, τήν θερμότητα, ην περί τήν φιλοξενίαν έπεδείκνυτο; Ιδού, φησί, κύριοι, έκκλίνατε εις τον οικον του παιδος ύμων. Κάκείνους κυρίους καλεΐ, καί έαυτον παΐδα αυτων ονομάζει. Άκούσωμεν, άγαπητοί, των ρημάτων τούτων μετά άκριβείας, καί παιδευθωμεν καί ήμεΐς τά Ομοια διαπράττεσθαι. Ό έπίδοξος, ο περιφανής, ο έν τοσαύτη περιουσία τυγχάνων, ο οικοδεσπότης, τούς οδίτας, τούς ξένους, τούς άγνωτας, τούς ευτελείς το φαινόμενον, τούς παριόντας, τούς ουδαμόθεν αυτω προσήκοντας κυρίους ονομάζει καί φησιν· Έκκλίνατε εις τον οικον του παιδος ύμων καί καταλύσατε. Εσπέρα γάρ, φησί, κατέλαβε. Πείσθητέ μοι, καί τον κάματον της ήμέρας παραμυθήσασθε, εις τον οικον του παιδος ύμων καταλύσαντες. Μή γάρ, φησί, μέγα τι ύμΐν έπαγγέλλομαι; Νίψασθε τούς πόδας ύμων τούς ύπο της οδοιπορίας κεκμηκότας, καί ορθρίσαντες άπελεύσεσθε τήν οδον ύμων. Χαρίσασθε ούν μοι ταύτην τήν χάριν, καί μή άνανεύσητέ μου προς τήν παράκλησιν.

Καί ειπαν, φησίν· Ουχί, άλλ' έν τή πλατεία καταλύσομεν. Καί μετά τοσαύτην παράκλησιν ιδών αυτούς άνανεύοντας ουκ ένάρκησεν, ουκ άπέστη του σπουδαζομένου, ουδέ επαθέ τι τοιουτον, οιον ήμεΐς πολλάκις ποιουμεν· καί έάν άρα ποτέ τινα προτρέψασθαι βουληθείημεν, ειτα θεασώμεθα προς ολίγον άνανεύοντα, ευθύς άφιστάμεθα· καί τουτο συμβαίνει άπο του μή θερμότητι καί πόθω τουτο ποιεΐν, άλλά μάλιστα καί νομίζειν άρκουσαν άπολογίαν εχειν, το λέγειν οτι τό γε έαυτων πεποιήκαμεν.

γ. Τί λέγεις, οτι το σαυτου πεποίηκας; Άπώλεσας τήν θήραν, διήμαρτες του θησαυρου, καί το σεαυτου πεποίηκας; Τότε αν ής το σαυτου πεποιηκώς, ει μή ερριψας άπο των χειρων τον θησαυρον, ει μή παρέδραμες τήν άγραν, ει μή άφοσιώσει τή μέχρι ρημάτων τήν φιλοξενίαν έπεδείξω. Άλλ' ουχ ο δίκαιος ουτως· άλλά τί; Όρων άντιτείνοντας καί εις τήν πλατείαν καταλυσαι βουλομένους (τουτο δέ έποίουν οι άγγελοι, έπί πλέον έκκαλύψαι τήν άρετήν βουλόμενοι του δικαίου, καί παιδευσαι πάντας ημάς, οση αυτου η φιλοξενία), λοιπον αυτός ουκ ετι άνέχεται δια λόγων τήν παράκλησιν ποιεΐσθαι, άλλα καί βίαν έπιτίθησι. Δια τουτο καί ο Χριστός ελεγε· Βιασταί άρπάζουσι τήν βασιλείαν των ουρανών. Ένθα γαρ αν πνευματικόν πρόκειται κέρδος, εύκαιρος η άνάγκη καί η βία έπαινετή. Καί κατεβιάζετο, φησίν, αυτούς.

Εμοί δοκεΐ καί ακοντας αυτους ελκειν. Ειτα έπειδή ειδον τον δίκαιον εργον τουτο τιθέμενον, καί ου πρότερον άφιστάμενον, ει μή το σπουδαζόμενον αυτω εις εργον άγάγοι, Εξέκλιναν, φησί, προς αυτον, καί είσηλθον είς τον οίκον αυτου. Καί έποίησεν αυτοΐς πότον, καί άζύμους επεψεν αυτοΐς, καί εφαγον προ του κοιμηθηναι. Είδες καί ένταυθα ουκ έν τη πολυτελεία της τραπέζης τήν φιλοξενίαν έπιδεικνυμένην, άλλα έν τη δαψιλεία της γνώμης; Επειδή γαρ ισχυσεν αυτους ειςαγαγεΐν εις τον οικον αυτου, ευθέως τα της φιλοξενίας έπεδείκνυτο. Καί έκεΐνος μεν προς τήν θεραπείαν αυτών παρεσκευάζετο, καί τα της έστιάσεως παρείχε, καί πασαν έπεδείκνυτο τιμήν καί θεραπείαν προς τους παραγενομένους, άνθρώπους αυτούς τινας οδίτας ειναι νομίζων. Οι δε ανδρες της πόλεως οι Σοδομΐται περιεκύκλωσαν τήν οΙκίαν άπο νεανίσκου εως πρεσβυτέρου, πας ο λαος αμα, καί έξεκαλουντο τον Λώτ, καί ελεγον προς αυτόν· Που εισιν οι ανδρες οι ειςελθόντες προς σε τήν νύκτα; Εξάγαγε αυτους προς ημας, ίνα συγγενώμεθα αυτοΐς. Μή άπλώς παραδράμωμεν, άγαπητοί, τα ειρημένα, μηδε μόνον του των ιδωμεν τήν μανίαν τήν πάσης συγγνώμης άπεστερημένην· άλλ' έννοήσωμεν, πώς ο δίκαιος έν μέσω τοιούτων θηρίων ούτως άλλοκότων οικών, ούτω διέλαμψε καί τοσαύτης άρετης ύπερβολήν έπεδείξατο, πώς ένεγκεΐν ήδυνήθη τήν άνομίαν αυτών, πώς ουκ εφυγε τήν αυτόθι οίκησιν, πώς της προς αυτους διαλέξεως ήνείχετο. Πώς, έγώ λέγω. Προειδώς ο τών ολων Δεσπότης τήν ύπερβάλλουσαν αυτών πονηρίαν, φκονόμησε τον δίκαιον τουτον αυτόθι κατοικησαι, ίνα καθάπερ ιατρος αριστος τών άρρωστημάτων αυτών περιγενέσθαι δυνηθη. Άλλ' ορών αυτους άνίατα νοσουντας, καί μηδεμίαν θεραπείαν έπιδέξασθαι βουλομένους, ουδε ούτως άφίσταται. Τοιουτον γαρ ο ιατρός· καν ιδη τα πάθη νικώντα τήν τέχνην, ου παύεται τα παρ' έαυτου πληρών, ίνα, αν μεν τω χρόνω άνακτήσασθαι δυνηθη τον κάμνοντα, δείξη τήν περιουσίαν της τέχνης· ει δε μηδεν πλέον άνύει, εχη τήν μεγίστην άπολογίαν, οτι ουδεν τών προσηκόντων εις αυτον παρέλιπεν· δ δή και ένταΰθα γεγένηται. Ό μεν γαρ δίκαιος ούτος καί τούτων έν μέσω άναστρεφόμενος, καί ούτως εμενε δίκαιος πολλήν τήν φιλοσοφίαν έκδεικνύμενος· έκεΐνοι δε καί δια τοΰτο ήσαν πάσης συγγνώμης άπεστερημένοι, οτι ου μόνον ουκ εληξαν της κακίας, άλλα καί μάλλον αυτήν έπέτειναν. Όρα γάρ· Περιεκύκλωσαν, φησί, τήν οικίαν άπο νεανίσκου έως πρεσβύτου, ο λαος άμα. Μεγίστη της πονηρίας ή συμφωνία, πολλή της κακίας ή φορα, αφατος της παρανομίας ή ύπερβολή, άσύγγνωστος ή έπιχείρησις. Άπο νεανίσκου, φησίν, έως πρεσβύτου. Ου μόνον ή νεότης, φησίν, ήν ή τα παράνομα ταΰτα έπιζητοΰσα, άλλα καί οι πρεσβΰται τήν ήλικίαν, καί πάς ο λαος άμα. Καί ούτε τήν τόλμαν τήν άναιδη καί άναίσχυντον ταύτην ήδοΰντο, ούτε τον άκοίμητον οφθαλμον εις έννοιαν έλάμβανον, ούτε τον δίκαιον ήσχύνοντο, ούτε των ξένων νομιζομένων καί έπί τήν τοΰ δικαίου φιλοξενίαν αυτόθι καταλυσάντων έφείδοντο, άλλ' άπηρυθριασμένως καί γυμνή, ώς ειπεΐν, τη κεφαλή τα της άσελγείας έκεΐνα ρήματα λέγοντες προσίασι, καί καλέσαντες τον δίκαιον, έλεγον προς αυτόν· Ποΰ εισιν οΐ ανδρες οΐ εισελθόντες προς ύμάς; Έξάγαγε αυτούς, ινα συγγενώμεθα αυτοΐς. Δια ταύτην αυτων οιμαι τήν έπιχείρησιν, καί τήν παράνομον πονηρίαν, καί τον δίκαιον μέχρι της έσπέρας παρακαθησθαι, ώστε μηδενί συγχωρησαι των οδιτων άγνοοΰντι περιπεσεΐν ταΐς έκείνων πάγαις. Καί ο μεν δίκαιος μετα της φιλοξενίας, καί της σωφροσύνης της οικείας έπιδεικνύμενος τήν ύπερβολήν, ταύτην έποιεΐτο τήν σπουδήν ώστε πάντας τούς παροδεύοντας ύποδέχεσθαι, καί μηδείς αυτον λάθοι, ει καί τέως ουκ άγγέλους, άλλ' άνθρώπους ειναι ένόμιζεν. ΟΙ δε παράνομοι έκεΐνοι μετα τοΰ μηδεν τοιοΰτον έπιδείκνυσθαι οιον ο δίκαιος, τα πάσαν κακίαν άποκρύπτοντα μόνα τολμάν έπετήδευον. Δια τοΰτο ούν εις τήν πλατεΐαν έβούλοντο καταλΰσαι, ινα παράσχωσι τω δικαίω άφορμήν έπιδείξασθαι τήν περί αυτούς φιλοξενίαν, καί δείξωσιν αυτω δια των εργων ώς άξίαν μέλλουσιν ύφίστασθαι τήν τιμωρίαν, ουτω τήν παρανομίαν μεθ' ύπερβολης έπιδεικνύμενοι.

 δ. Άλλ' ίδωμεν λοιπον τοΰ δικαίου της άρετης το μέγεθος. Έξελθών, φησί, προς αυτούς προς το πρόθυρον, τήν μεν θύραν προσέωξεν, ειπε δε προς αυτούς.

Όρα πως δέδοικεν ο δίκαιος καί τρέμει ύπερ της των ξένων άσφαλείας. Ουδε γαρ άπλώς τήν θύραν προςέωξεν οπίσω αυτοΰ, άλλ' ειδώς αυτων τήν μανίαν καί το τολμηρον, καί ύφορώμενος αυτων τήν προπέτειαν, είτά φησι προς αύτούς· Μηδαμώς, άδελφοί. Ώ της του δικαίου μακροθυμίας, ω ταπεινοφροσύνης ύπερβολή. Τουτο άληθώς άρετή, το μετ' έπιεικείας τοΐς τοιούτοις προσφέρεσθαι. Ούδείς γαρ τον νοσουντα θεραπευσαι βουλόμενος, καί τον μαινόμενον σωφρονίσαι, μετα θυμου καί αύστηρίας τουτο ποιεΐ. Σκόπει γαρ, πώς τους τα τοιαυτα παρανομεΐν βουλομένους άδελφους καλεΐ, έντρέψαι αύτους βουλόμενος, καί καθικέσθαι αύτών της συνειδήσεως, καί άποστησαι αύτους της έπιχειρήσεως της μιαρας. Μηδαμώς, φησίν, άδελφοί· μή πονηρεύσησθε. Μηδέν, φησί, τοιουτον λογίσησθε, μή τήν πονηραν ταύτην πραξιν έννοήσητε, μηδέ τήν φύσιν αύτήν παραδειγματίσητε, μηδέ άθέσμους έπινοήσητε μίξεις· άλλ' εί καί βούλεσθε της μανίας ύμών τον οίστρον παραμυθήσασθαι, έγώ τουτο παρέξω, ώστε κουφότερον ύμών γενέσθαι το τόλμημα. Είσί μοι δύο θυγατέρες, αί ούκ εγνωσαν άνδρας. Έτι, φησίν, άπειροί είσι γαμικης συνουσίας, άνέπαφοι τυγχάνουσιν, έν αύτη τη άκμη της ηλικίας είσί, λάμπουσαι τη ώρα· ταύτας πασιν έκδότους δίδωμι, καί χρασθε αύταΐς ώς άρέσκει ύμΐν. Λαβόντες αύτας, φησί, πληρώσατε ύμών είς αύτας τήν άσέλγειαν, καί έμφορήθητε της έπιθυμίας ύμών της πονηρας. Μόνον είς τους άνδρας τούτους μηδέν ποιήσητε άδικον, ου εινεκεν είσηλθον ύπο τήν σκέπην τών δοκών μου. Επειδή έβιασάμην, φησίν, αύτους, καί είσήγαγον ύπο τας δοκούς μου, ινα μή έμοί έπιγραφη η είς αύτους γινομένη παρανομία, καί έγώ αύτοΐς αίτιος της ύβρεως ταύτης γένωμαι, δια τουτο ύπέρ αύτών τας δύο μου θυγατέρας δίδωμι, ώστε τούτους έλευθερώσαι τών ύμετέρων χειρών. Πόση του δικαίου η άρετή; πασαν άρετήν φιλοξενίας ένίκησε. Τί γαρ αν τις είποι κατ' άξίαν της του δικαίου τούτου φιλοφροσύνης, δς ούδέ τών θυγατέρων φείσασθαι ήνέσχετο, ινα τήν είς τους ξένους τιμήν έπιδείξηται, καί έλευθερώση της παρανομίας τών Σοδομιτών; Καί ουτος μέν καί τας θυγατέρας τας έαυτοΰ έκδίδωσιν, ινα τους ξένους, τους οδίτας (πάλιν γαρ τα αύτα λέγω), τους μηδαμόθεν αύτω γνωρίμους έξαρπάση της τών παρανόμων ύβρεως· ημεΐς δέ ορώντες πολλάκις τους άδελφους τους ημετέρους είς αύτο της άσεβείας το βάραθρον, καί σχεδον είπεΐν, ύπο τήν φάρυγγα του διαβόλου γινομένους, ούδέ λόγου μεταδουναι άνεχόμεθα, ούδέ συμβουλευσαι, καί τήν δια τών λόγων παραίνεσιν είσενεγκεΐν, καί έξαρπάσαι της κακίας, καί προς τήν άρετήν χειραγωγησαι. Ποίαν ούν σχοίημεν άπολογίαν, του μέν δικαίου μηδέ τών θυγατέρων φεισαμένου δια τήν εις τους ξένους κηδεμονίαν· ημών δε ούτως ανηλεώς περί τους ημετέρους διακειμένων, καί πολλάκις τα ψυχρα έκεΐνα καί αλογίας γέμοντα ρήματα προιεμένων; Τί γαρ κοινον εχω, φησι, προς αυτόν; ουδέν μοι μέλει, ουδεν πραγμα εχω μετ' αυτου.

Τί λέγεις, άνθρωπε; Ουδεν κοινον εχεις προς αυτόν; Αδελφός σού έστι, τής αυτής σοί μετέχει φύσεως, ύπο τον αυτόν έστε Δεσπότην, πολλάκις δε καί τής αυτής μετέχετε τραπέζης, τής πνευματικής λέγω καί φρικτής, καί λέγεις, Ουδεν κοινον εχω προς αυτον, καί ανηλεώς παρατρέχεις, καί ουκ ορέγεις χεΐρα κειμένω; Καί Ίουδαίοις μεν ο νόμος προσέταττε, μηδε τών έχθρών τα ύποζύγια παροραν πεπτωκότα· συ δε τον αδελφον ύπο του διαβόλου πολλάκις τετρωμένον καί κείμενον ορών, ουκ έπί τής γής, αλλ' εις το τής άμαρτίας βάραθρον, ουκ ανασπας δια τής παραινέσεως, ουδε νουθεσίαν εισάγεις τήν παρα σαυτου, ουδε σπουδάζεις καί έτέρους, ει οίόν τε, εις συμμαχίαν λαβεΐν, ινα τής φάρυγγος του θηρίου το μέλος το σον έλευθερώσαι δυνηθής, καί προς τήν οικείαν έπαναγαγεΐν ευγένειαν, ινα καί αυτος, ει ποτε περιπέσης, ο μή γένοιτο, τοΐς δικτύοις του πονηρού δαίμονος έκείνου, δυνηθής εχειν τους αμυναι δυναμένους, καί έλευθερώσαι τών του διαβόλου χειρών; Ουτω καί Παυλος διεγεΐραι βουλόμενος Γαλάτας εις τήν τών οικείων μελών πρόνοιαν, φησί· Σκοπών σεαυτον, μή καί συ πειρασθής· μονονουχί λέγων, Έάν ασυμπαθώς καί ανηλεώς παραδράμης τον αδελφον, ισως καί σε περιπεπτωκότα ετερος ουτω παραδραμειται. Ει τοίνυν βούλει μή παροφθήναι, ειποτε περιπέσοις, μήτε αυτος παρίδοις, αλλα πολλήν έπίδειξαι τήν φιλοστοργίαν, καί θησαυρον ηγου μέγιστον το δυνηθήναι διασώσαι τον αδελφόν. Ουδεν γαρ τούτου ισον γένοιτ' άν ποτε εις αρετής λόγον. Έαν γαρ έννοήσης μόνον, οτι ουτος, ον παρορας καί παρατρέχεις, ύπο του Δεσπότου σου τοσαύτης ήξίωται τής τιμής, ώς δι' αυτον μή παραιτήσασθαι καί το αίμα έκχέειν το έαυτου (καθώς καί Παυλός φησι· Καί απολεΐται ο ασθενών αδελφος έπί τή σή γνώσει, δι' ον Χριστος απέθανε)· πώς ουχί τή γή σεαυτον κατορύξεις; Ει τοίνυν δι' αυτον ο Χριστος καί το αίμα έξέχεε, τί μέγα ποιήσεις, έαν τήν παρα σαυτου φιλοστοργίαν έπιδείξη, καί τή δια τών λόγων προτροπή διαναστήσης κείμενον, καί τήν αυτου ψυχήν βεβαπτισμένην ισως καί ύποβρύχιον γεγενημένην ανενέγκης έκ του τής κακίας βυθου, καί παρασκευάσης ιδεΐν τής αρετής το φώς, καί μή παλινδρομήσαι έπί τον τής κακίας ζόφον;

ε. Μιμησώμεθα τοίνυν, παρακαλώ, τον δίκαιον τούτον, καί εί δέοι καί κίνδυνόν τινα ύπομένειν ύπερ του τήν σωτηρίαν του πλησίον πραγματεύσασθαι, μηδε τουτο παραιτησώμεθα. Ό γαρ τοιουτος κίνδυνος σωτηρίας ήμΐν ύπόθεσις γίνεται, καί πολλής παρρησίας πρόξενος. Έννόησον γάρ μοι τον δίκαιον τουτον, όπως προς δήμον ολόκληρον τοσαύτην περί τήν κακίαν τήν συμφωνίαν έπιδειξάμενον παρετάξατο, καί μετ' έπιεικείας πολλής καί τήν ανδρείαν αφατον έπεδείκνυτο, εί καί ουδε ουτω καθικέσθαι ήδυνήθη της ακαθέκτου αυτών μανίας. Μετα γαρ τα ρήματα έκεΐνα, καί τήν έπιείκειαν τήν ύπερβάλλουσαν, καί το μονονουχί ταΐς χερσίν έκδουναι δια τών λόγων τας θυγατέρας, τί φασι προς αυτόν; Άπόστα έκεΐ. Ώ μέθης ύπερβολή, ω παραφροσύνης έπίτασις. Τοιουτον γαρ ή πονηρα αυτη καί ακόλαστος έπιθυμία· έπειδαν περιγένηται του λογισμου, ουκ αφίησι συνιδεΐν ουδεν τών δεόντων, αλλα καθάπερ έν σκότω καί νυκτομαχία τινί, ουτως απαντα διαπράττεται. Άπόστα, φησίν, έκεΐ· είσηλθες παροικεΐν, μή καί κρίσιν κρίνειν;

Νυν ούν σε κακώσομεν μάλλον, η έκείνους. Όρα πώς μεν ο δίκαιος έπιεικώς αυτοΐς διαλέγεται, οί δε πόση κέχρηνται τη θρασύτητι. Ώσπερ έκβακχευθέντες λοιπον ύπο του διαβόλου, καί ώς ύπ' έκείνου στρατηγούμενοι, ουτω κατεξανίστανται του δικαίου, καί φασιν· Είσηλθες παροικεΐν, μή καί κρίσιν κρίνειν; Πάροικόν σε, φησίν, έδεξάμεθα· μή γαρ καί κριτής ήμών κατέστης; Ώ αγνωμοσύνης ύπερβολή. Δέον έντραπηναι, δέον αίδεσθηναι τήν συμβουλήν του δικαίου, οί δε, καθάπερ οί μαινόμενοι καί τον ίατρον συγκόψαι έπιχειρουσιν, ουτω καί ουτοι· Σε, φησί, κακώσομεν μάλλον, η έκείνους. Εί μή βούλει, φησίν, ήσυχάσαι, μαθήση ώς ουδέν σοι πλέον εσται της είς έκείνους προστασίας, η το έκείνους μεν διαφυγεΐν τον κίνδυνον, σε δε τούτω περιβληθηναι. Παρεβιάζοντο δε τον Λώτ σφόδρα. Όρα τον δίκαιον τουτον καί ανδρείαν έπιδεικνύμενον, καί τοσούτω πλήθει αντιτάττεσθαι έπιχειρουντα. Καί ηγγισαν, φησί, συντρΐψαι τήν θύραν. Έπειδή γαρ μέλλων έξιέναι, καί τήν τούτων μανίαν προορών προσέωξεν αυτου όπισθεν τήν θύραν, ουκ ανασχόμενοι οί μιαροί ουτοι καί παράνομοι της του δικαίου παραινέσεως, αυτόν τε έβιάζοντο καί τήν θύραν συντρΐψαι έπεχείρουν. Άλλ' έπειδή δια τών πραγμάτων έδείκνυτο καί ή του δικαίου αρετή, καί ή προς τους ξένους νομιζομένους κηδεμονία, καί του πλήθους έκείνου παντος ή περί τήν κακίαν συμφωνία, τότε λοιπον έκκαλύπτουσιν έαυτους οί παραγεγονότες. Καί έπειδή είδον τον δίκαιον πάντα τα παρ' έαυτοΰ πεπληρωκότα, τήν οίκείαν έπιδεικνύμενοι δύναμιν έπαμύνουσι τω δικαίω καταδυναστευομένω ύπο της έκείνων μανίας. Έκτείναντεσ γαρ, φησιν, οι ανδρες τας χειρας είσεσπάσαντο τον Λώτ προς έαυτους είς τον οίκον, καί τήν θύραν τοΰ οίκου άπέκλεισαν· τους δε ανδρας τους όντας έπι της θύρας τοΰ οίκου έπάταξαν άορασία άπο μικροΰ εως μεγάλου, καί παρελύθησαν ζητοΰντες τήν θύραν. Όρας πως καί ο δίκαιος ούτος παραχρημα της φιλοξενίας κομίζεται τας άμοιβας, καί οι παράνομοι έκεινοι άξίαν τίνουσι δίκην; Είσεσπάσαντο γαρ, φησί, τον Λώτ είς τον οίκον, καί τήν θύραν άπέκλεισαν· τους δε ανδρας έπάταξαν άορασία άπο μικροΰ εως μεγάλου, καί παρελύθησαν ζητοΰντες τήν θύραν. Έπειδή το της διανοίας αύτών ομμα πεπήρωτο, δια τοΰτο καί της οράσεως τήν τύφλωσιν ύπομένουσιν, ινα μάθωσιν ως ούδεν αύτοις οφελος των σωματικών οφθαλμών, τών της διανοίας ομμάτων πεπηρωμένων. Καί έπειδή σύμφωνον τήν κακίαν έπεδείκνυντο, και ούτε οι νέοι, ούτε οι πρεσβΰται άπείχοντο της πονηράς έπιχειρήσεως, δια τοΰτο πάντες, φησίν, άπετυφλώθησαν, καί ού μόνον τήν πήρωσιν έδέχοντο, άλλα καί τα της ίσχύος αύτοις τοΰ σώματος διελύετο· έπειδή γαρ το κυριώτερον μέρος τήν ψυχήν ήσαν διαλελυμένοι, δια τοΰτο καί τοΰ σώματος τήν ίσχυν παρελύθησαν· καί οΐ πρότερον συντριψαι τήν θύραν έπιχειροΰντες, καί μετα πολλης άπειλης τω δικαίω διαλεγόμενοι, άθρόον είστήκεισαν παραλελυμένοι, καί προ τών οφθαλμών κειμένην τήν θύραν ούχ ορώντες. Τότε λοιπον άνέπνευσεν ο δίκαιος, ορών τίνες ήσαν οΐ παραγενόμενοι, καί ότι μεγάλη τις αύτών ή δύναμίς έστι. Καί γαρ είπον, φησί, προς αύτον οι ανδρες· Εστι τίς σοι ωδε γαμβρος, η υιοι, η θυγατέρες, η εί τίς σοι αλλος έστιν έν τη πόλει; Όρα πώς της φιλοξενίας άμείβονται τον δίκαιον, και πώς αύτω χαρίσασθαι βούλονται τών οίκείων πάντων τήν σωτηρίαν. Εί τίς σοι, φησιν, έν τη πόλει, εί τινος αντέχη, εί τινα οίδας έκτος γεγονότα της τούτων παρανομίας, Έξάγαγε έκ τοΰ τόπου τούτου και έκ της γης, και πάντας τούς σοι προσήκοντας έξάγαγε. Άπόλλυμεν γαρ ήμεις τον τόπον τοΰτον. Είτα και τήν αίτίαν έπάγουσι, διδάσκοντες τον δίκαιον άπαντα μετα άκριβείας. Ότι ύψώθη, φησιν, ή κραυγή αύτών έναντίον Κυρίου, και άπέστειλεν ήμάς Κύριος έκτριψαι αύτούς. Τοΰτο ήν όπερ ελεγε τω πατριάρχη, ότι Κραυγή Σοδόμων και Γ ομόρρας πεπλήθυνται πρός με.

Ύψώθη, φησίν, ή κραυγή αύτών έναντίον Κυρίου.

. Πολύ της παρανομίας αύτών το μέγεθος, καί δια τούτο, έπειδή ανίατος έστιν ή νοσος, καί το τραύμα ούδεμίαν θεραπείαν έπιδέχεται, απέστειλε Κύριος ήμας έκτριψαι αύτήν. Τούτο έστιν ο ελεγεν ο μακάριος Δαυίδ· Ό ποιών τους αγγέλους αύτου πνεύματα, καί τους λειτουργούς αύτου πυρος φλογα. Επειδή αφανίσαι, φησί, παραγεγοναμεν πασαν ταύτην τήν περίχωρον (δια γαρ τήν πονηρίαν τών ένοικούντων καί ή γη τήν τιμωρίαν δέξεται), εξελθε σύ έντευθεν. Ταυτα ακούσας ο δίκαιος, καί μαθών τήν αιτίαν, δι' ήν παραγεγονασιν ανδρες μεν το φαινομενον, αγγελοι δε τυγχάνοντες καί ύπηρέται του τών όλων Θεου, Έξελθών έλάλησε προς τούς γαμβρούς αύτου τούς είληφοτας τας θυγατέρας αύτου. Καί μήν ανω ελεγε τοις παρανομοις έκείνοις, οτι Ιδού δύο θυγατέρας εχω, αιτινες ούκ εγνωσαν ανδρας· πώς ούν ένταυθά φησι, Προς τούς γαμβρούς αύτου τούς είληφοτας τας θυγατέρας αύτου; Μή νομίσης έναντία είναι ταυτα τοις προτερον παρα του δικαίου ρηθεισιν. Έθος γαρ τουτο ήν τοις παλαιοις προ πολλου του χρόνου τας μνηστείας ποιεισθαι, καί πολλάκις καί συνοικειν ταις μνηστευθείσαις, καί αμα τοις γονευσι διατρίβειν· ο καί νυν έστι πολλαχου γινομενον. Έπεί ούν ήδη τα τής μνηστείας έγεγονει, δια τουτο καί γαμβρούς αύτούς ονομάζει καί φησι, Τούς είληφοτας τας θυγατέρας αύτου· τη γνώμη γαρ καί τη συγκαταθέσει είληφοτες ήσαν. Καί φησιν· Άνάστητε, καί έξέλθετε έκ του τοπου τούτου, οτι έκτρίβει Κύριος τήν πολιν.

Έδοξε δε γελοιάζειν έναντίον τών γαμβρών αύτου.

Ορα πώς έκ τής ζύμης έκείνης ήσαν τής πονηρας ουτοι. Καί δια τουτο βουλομενος ο Θεος ταχέως έλευθερώσαι τον δίκαιον τής προς έκείνους συγγενείας, ού συνεχώρησεν ούδε μιγήναι αύτοις τας θυγατέρας του δικαίου, αλλα προανήρπασε μετα τών πονηρών καί τούτους, Ινα έξελθών ο δίκαιος μετα τών θυγατέρων διαφύγη τήν προς έκείνους συγγένειαν. Άκούσαντες τοίνυν παρα του δικαίου τήν φοβεραν ταύτην απειλήν, μονονουχί διεχλεύαζον, καί ένομιζον ληρωδίαν είναι τα παρ' αύτου λεγομενα. Άλλ' ομως ο δίκαιος τα παρ' έαυτου έπλήρου, καί έπειδή απαξ έμνηστεύσαντο αύτου τας θυγατέρας, έβουλήθη έξαρπάσαι αύτούς τής τιμωρίας· αλλ' έκεινοι ούδε ούτως ήνέσχοντο, αλλ' έπέμενον τω οικείω τροπω, καί έμάνθανον λοιπον δι' αύτών τών εργων, ώς ού συμφεροντως αύτοις του δικαίου τήν συμβουλήν απεπέμψαντο. Ήνίκα δε, φησίν, ορθρος έγένετο, έπεσπούδαζον οί άγγελοι τον Λώτ, λέγοντες· Άναστας λάβε τήν γυναΐκά σου, και τας δύο θυγατέρας, ας έχεις, και έξελθε, ινα μή καί συ συναπόλη ταΐς άνομίαις της πόλεως. Καί έταράχθησαν. Μή μέλλε, φησί· δεΐ γαρ ηδη τον Ολεθρον τούτοις έπιστηναι. Σαυτον ούν καί τήν γυναΐκά σου καί τας δύο θυγατέρας διάσωσον. Εκείνοι γαρ οί μή θελήσαντες πεισθηναί σου τη παραινέσει, ούκ εις μακραν της άπωλείας κοινωνήσουσι τοΐς λοιποΐς Μή τοίνυν μέλλε, ινα μή καί αύτος τη άπωλεία των παρανόμων τούτων κοινωνήσης. Καί έταράχθησαν ταυτα άκούσαντες οί περί τον Λώτ καί τήν γυναΐκα καί τας θυγατέρας· Έταράχθησαν, φησί, τουτ' έστιν, έμφοβοι γεγόνασιν, εις πολλήν δειλίαν κατέστησαν, ήγωνίασαν τήν άπειλήν. Διο κηδόμενοι του δικαίου Οί άγγελοι έκράτησαν, φησί, της χειρος αύτου. Ούκ έτι λοιπον ώς περί άνδρων διαλέγεται ή Γ ραφή, άλλ' έπειδή μέλλουσιν έπάγειν τήν τιμωρίαν, άγγέλους αύτους ονομάζει καί φησιν· Έκράτησαν της χειρος αύτου, καί της χειρος της γυναικος αύτου, καί των χειρων των θυγατέρων αύτου, έν τω φείσασθαι αύτου Κύριον. Παρεθάρρυναν αύτους δια της άφης της χειρος, καί ένεύρωσαν αύτων τήν προθυμίαν, ινα μή ο φόβος διαλύση αύτων τήν ισχύν· δια τουτο έπήγαγεν, Έν τω φείσασθαι αύτου Κύριον. Έπειδή γαρ, φησί, σωτηρίας αύτον άξιον έκρινεν ο Κύριος, δια τουτο καί οί άγγελοι βουλόμενοι νευρωσαι αύτων τήν προθυμίαν της χειρος αύτων κρατουσι, Καί έξαγαγόντες αύτους έξω είπαν Σωζε τήν σεαυτου ψυχήν· μή περιβλέψης εις τα οπίσω, μή στης έν πάση τη περιχώρω, εις το Ορος σώζου, μή ποτε συμπαραληφθης. Έπειδή, φησί, λοιπον άπηλλάξαμέν σε των παρανόμων τούτων, μηκέτι περιβλέψη εις τα οπίσω, μήτε θελήσης ιδεΐν τα τούτοις συμβησόμενα, άλλα σπευσον καί μακραν γενου, ινα διαφυγεΐν δυνηθης τήν έπαγομένην τούτοις τιμωρίαν. Είτα δεδοικώς ο δίκαιος, μήποτε ού δυνηθη καταλαβεΐν τον ύπ' αύτων άφορισθέντα τόπον, καί εις το Ορος φθάσαι, φησί· Δέομαι, Κύριε, έπειδή εύρεν ο παΐς σου έλεος έναντίον σου, καί έμεγάλυνας τήν δικαιοσύνην σου, ο ποιείς εις έμε του ζην τήν ψυχήν μου· έγώ δε ού δυνήσομαι διασωθηναι εις το Ορος, μή καταλάβη με τα κακα, καί άποθάνω. Ίδου ή πόλις αυτη έγγυς του καταφυγεΐν με έκεΐ, μικρά έστιν· έκεΐ σωθήσομαι, καί ζήσεται ή ψυχή μου ένεκεν σου.

Έπειδή άπαξ, φησίν, έκρίνατε τήν σωτηρίαν χαρίσασθαί μοι, ύπερβαίνει δέ μου τήν ίσχύν το φθάσαι τήν του όρους κορυφήν, πλείονα περί έμε τήν φιλανθρωπίαν έπιδείξασθε, καί κουφότερόν μοι τον κάματον ποιήσατε. Μήποτε ούν καταληφθώ ύπο τής έπαγομένης τιμωρίας, καί κοινωνήσω τής δίκης τούτοις, τήν πόλιν ταύτην τήν πλησίον αφορίσατέ μοι. Εί γαρ καί ευτελής έστι καί μικρά, άλλ' έκεΐ διασωθείς δυνήσομαι έν ασφαλεία είναι λοιπόν. Καί είπεν αυτω· Ιδού έθαύμασά σου το πρόσωπον, καί έπί τω ρήματι τούτω, του μή καταστρέψαι τήν πόλιν, περί ής έλάλησας. Έδεξάμην σου τήν Ικεσίαν, φησί, καί ποιήσω καί τουτο, καί παρέξω σοι το αίτηθεν, καί δια σε καί τής πόλεως φείσομαι. Σπευσον ούν, καί κατάλαβε τον τόπον, καί σώζου· ουδε γαρ ποιήσω τι μέχρι του παραγενέσθαι σε έκεΐ. Ου γαρ δυνήσομαι, φησί, του ποιήσαι πράγμα, έως του είσελθεΐν σε έκεΐ. Έπειδή κήδομαί σου τής σωτηρίας, αναμενώ τήν έκει σου αφιξιν, καί τότε τούτοις έπάγω τήν τιμωρίαν. Ό ήλιος έξήλθεν έπί τήν γήν, καί Λώτ είσήλθεν είς Σηγώρ. Περί τήν του ήλίου ανατολήν έφθασε τήν πόλιν· καί ευθέως έκείνου έντος τής πόλεως γενομένου, ούτοι τήν τιμωρίαν έδέχοντο. Έβρεξε γαρ, φησί, Κύριος έπί Σόδομα καί Γ όμορρα θειον καί πυρ παρα Κυρίου έκ του ουρανού, καί κατέστρεψε τας πόλεις ταύτας καί πάσαν τήν περίοικον, καί πάντας τούς κατοικουντας έν ταΐς πόλεσι, καί πάν άνατέλλον έκ τής γής. Μή ξενιζέτω σε, άγαπητε, τών ρημάτων ή συνθήκη· ίδίωμα γαρ τουτό έστι τής Γ ραφής, καί άδιαφόρως ουτω πολλάκις τίθησι τα ρήματα· ο δή καί νυν έστιν ίδεΐν. Έβρεξε γαρ, φησί, Κύριος θεΐον καί πυρ παρα Κυρίου έκ του ουρανου, ινα ειπη οτι Κύριος τήν τιμωρίαν έπήγαγε, καί ου μόνον τας πόλεις κατέστρεψε, καί πάσαν τήν περίοικον, καί πάντας τούς κατοικουντας, άλλα καί τα άνατέλλοντα έκ τής γής ήφάνισεν. Έπειδή γαρ οί ταύτην οίκουντες ανθρωποι πολύν τής πονηρίας τον καρπον έπεδείξαντο, δια τουτο καί τής γής, φησί, τούς καρπούς άχρήστους έργάζομαι, ινα καί έκείνων άφανισθέντων αυτη διηνεκες ύπόμνημα γένηται ταΐς μετα ταυτα γενεαΐς, δια τής οίκείας άκαρπίας πάντας διδάσκουσα τών ένοικησάντων αυτή τήν πονηρίαν. Είδες οσον έστίν άρετή, καί οσον κακία, καί πώς ο μεν δίκαιος έσώθη, αυτοί δε άξίαν τήν τιμωρίαν έδοσαν τής πονηρίας; Καί ώσπερ ο δίκαιος δια τήν οίκείαν άρετήν καί τας θυγατέρας διέσωσε, καί τής πόλεως έκείνης τήν καταστροφήν διεκώλυσεν· ουτω καί ούτοι δια τήν ύπερβολήν τής οίκείας πονηρίας, ου μόνον αυτοί άπώλοντο και διεφθάρησαν, άλλα και τήν γην ακαρπον εις το έξης γενέσθαι παρεσκεύασαν. Καί έπέβλεψεν ή γυνή, φησιν, εις τα οπισω, και έγένετο στήλη αλος.

Επειδή γαρ άκούσασα των άγγέλων των διαταττομένων τω δικαιω, ώστε μή προσέχειν εις τα οπισω, άλλα μετα πολλης της έπείξεως τήν άναχώρησιν ποιήσασθαι, παρήκουσε των ρηθέντων, καί το παραγγελθεν ούκ έφύλαξε, δια τούτο της οικείας ραθυμίας δίδωσι δίκην. 

ζ. Άλλ' ήμεΐς ταυτα άκούοντες, πολλήν της οικείας σωτηρίας τήν πρόνοιαν ποιησώμεθα, καί της μεν έκεΐνων παρανομίας φύγωμεν τήν μίμησιν· του δε δικαίου τούτου τήν φιλοξενίαν ζηλώσωμεν καί τήν αλλην άρετήν, ινα δυνηθωμεν καί τήν ανωθεν οργήν άποκρούσασθαι.

Ού γαρ εστιν, ούκ εστι τον μετα σπουδής ταύτην μετιόντα, μή πολυν έντευθεν κομίσασθαι τον θησαυρόν. Καί γαρ οι δίκαιοι ούτοι ουτω της ανωθεν ροπης ήξιώθησαν, καί ο πατριάρχης καί ο Λώτ, καί άνθρώπους νομίζοντες ύποδέχεσθαι, κατηξιώθησαν καί άγγέλους ύποδέχεσθαι, καί τον των άγγέλων Δεσπότην. Έξεστι καί ήμΐν, έαν βουλώμεθα, καί νυν αύτον ύποδέξασθαι. Αύτος γάρ έστιν ο ειρηκώς, Ό δεχόμενος ύμάς, έμε δέχεται.

Ουτω τοίνυν τους ξένους ύποδεχώμεθα, καί μή προς τήν των φαινομένων εύτέλειαν άπίδωμέν ποτε. ’Ενίοτε γαρ, ει τοιαύτη γνώμη τα της φιλοξενίας έπιδειξώμεθα, καταξιωθησόμεθα καί ήμεΐς τοιούτους ύποδέχεσθαι, ανδρας μεν νομιζομένους, των άγγέλων δε τήν άρετήν μετιόντας· μόνον μή περιεργαζώμεθα, μηδε πολυπραγμονωμεν, ινα μή διαμάρτωμεν του θησαυρου. Έπεί καί ο μακάριος Παυλος τούτους τους δικαίους αινιττόμενος, καί διδάσκων ήμας πως έπέτυχον τοιαύτης ύποδοχης, φησί· Της φιλοξενίας μή έπιλανθάνεσθε· δια ταύτης γαρ ελαθόν τινες ξενίσαντες άγγέλους.

Τουτο γαρ αύτους μάλιστα θαυμαστους καί μεγάλους άπέδειξεν, οτι ούκ ειδότες αύτους, τήν θεραπείαν έπεδείκνυντο. Καί ήμεΐς τοίνυν πίστει καί εύλαβεία το πραγμα μετίωμεν, ινα καί του θησαυρου έπιτυχεΐν δυνηθωμεν· ού γένοιτο πάντας ήμας άπολαυσαι, χάριτι καί φιλανθρωπία του Κυρίου ήμων Ίησοΰ Χριστου, μεθ' ού τω Πατρί ή δόξα, άμα τω αγίω Πνεύματι, νυν καί άεί, καί εις τους αιώνας των αιώνων. Άμήν.

Πρώτη αποκλειστική εισαγωγή και δημοσίευση στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο 

Ιωάννης Χρυσόστομος Ομιλίαι είς τήν Γένεσιν  Τόμος 54

Η ηλεκτρονική επεξεργασία, επιμέλεια και  μορφοποίηση  κειμένου  και εικόνων έγινε από τον Ν.Β.Β

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση κειμένων στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο , για μη εμπορικούς σκοπούς με αναφορά πηγής το Ιστολόγιο

© ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

http://www.alavastron.net/

Kindly Bookmark this Post using your favorite Bookmarking service: