Χτίσε τήν προσωπικότητα του παιδιού σου
Αρχιμανδρίτου Διονυσίου Δ. Μπέκου
Γνωρίζεις ασφαλώς, ότι η θρησκεία του Χριστού είναι η κατ' εξοχήν πνευματική θρησκεία. Αυτό που τονίζει ο Χριστός πάνω απ' όλα κι αυτό που ζητεί προ πάντων από κάθε άνθρωπο είναι η ψυχική και πνευματική καλλιέργεια. Είναι η προσπάθεια και ο αγώνας για την ψυχική και πνευματική πρόοδο και τελείωση. Με τον τρόπο αυτό η πίστη του Χριστού συντελεί και συμβάλλει στο να αποκτήσει ο συνειδητός και αγωνιστής χριστιανός μία ζηλευτή ψυχική αυτονομία και μία θαυμάσια και υπέροχη προσωπικότητα. Θα αρκούσε μόνο η παραβολή των ταλάντων (Ματθ. κε' 14-30), για να δείξει τη θεμελιώδη σημασία, που δίνει ο Χριστός στην ψυχική ανάπτυξη και ολοκλήρωση του ανθρώπου. Σύμφωνα με την όμορφη αυτή παραβολή, ο Θεός δίνει στον καθένα μας και στα παιδιά μας τάλαντα, ταλέντα, χαρίσματα και ικανότητες. Συγχρόνως όμως μας δίνει και την εντολή να εργασθούμε, για να αυξήσουμε και να πολλαπλασιάσουμε τα «τάλαντα», που Εκείνος μας έδωσε. Και στο τέλος της παραβολής ο Θεός επαινεί και αμείβει τους εργατικούς και δραστήριους δούλους Του, εκείνους που εργάσθηκαν και πολλαπλασίασαν τα τάλαντα και τις ικανότητες που τους χάρισε. Αντιθέτως ο Θεός αποδοκιμάζει και τιμωρεί τον οκνηρό και τεμπέλη δούλο, που έκρυψε το τάλαντο του στη γη, που δεν προσπάθησε να καλλιεργήσει και να αναπτύξει τις ικανότητες που του χάρισε. Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι μέσα στα «τάλαντα», που δίνει σε κάθε άνθρωπο ο Θεός, είναι και τα ψυχικά προσόντα, όπως η θέληση, η επιμονή και η ψυχική καρτερία, η πιστότητα μας απέναντι στους ανθρώπους, η σταθερότητα μας στην πίστη μας και στις αρχές μας, η αλληλεγγύη και η βοήθεια μας προς κάθε συνάνθρωπο μας κ.λ.π.
Η εργασία λοιπόν την οποία ζητεί ο Θεός στην παραβολή, η δραστηριότητα και ο πολλαπλασιασμός των ταλάντων, τι άλλο είναι παρά η ψυχική δραστηριοποίηση του χριστιανού για την καλλιέργεια και την αύξηση των ψυχικών του δυνάμεων, για την ψυχική και πνευματική του πρόοδο και για τη δημιουργία μιας ισχυρής και ακατάβλητης προσωπικότητας, την οποία κανένας πειρασμός δεν θα μπορεί να παρασύρει στο κακό και στην αμαρτία; Τι έλεγε ο μέγας απόστολος των Εθνών, ο απ. Παύλος, με την ακατάβλητη ψυχή; «Πάντα 'ισχύω έν τφ ένδυναμοϋντί με Χριστφ» (Φιλιπ. δ' 13). Τι απάντησε και ο Μ. Βασίλειος στις απειλές του Μόδεστου; Έχεις τίποτε άλλο να με απειλήσεις;... Γιατί η εξορία, η δήμευση της περιουσίας, τα βασανιστήρια και ο θάνατος ούτε με φοβίζουν ούτε μπορούν να με βλάψουν. «Άκουέτω ταύτα καί βασιλεύς». Ας τ' ακούσει αυτά και ο αυτοκράτορας! Νά πόσο δυνατή, πόσο θαυμαστή, πόσο ακατάβλητη γίνεται η ψυχή και η προσωπικότητα του χριστιανού κοντά στο Χριστό, όταν εμπνέεται πραγματικά από την πίστη του Χριστού, όταν κατευθύνεται κυριολεκτικά από το Πνεύμα του Θεού. Ολόκληρο το Ευαγγέλιο από την αρχή μέχρι το τέλος δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να προτρέπει και να παρακινεί τον χριστιανό σε αγώνα και σε προσπάθεια, για να επιτύχει την πνευματική του ολοκλήρωση και τελείωση. Νά μερικές χαρακτηριστικές προτροπές: «Έσεσθε ούν ύμεΐς τέλειοι, ώσπερ ό πατήρ υμών ό έν τοις ούρανοϊς τέλειος έστι» (Ματθ. ε' 48). «'Επί τήν τελειότητα φερώμεθα» (Έβρ. στ' 1).
«Μέχρι καταντήσωμεν οι πάντες... εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας τοΰ πληρώματος τοϋ Χριστού» (Έφεσ. δ' 13). «Ίνα άρτιος ή ό τοϋ Θεού άνθρωπος, προς πάν έργον αγαθόν έξηρτισμένος» (Β' Τιμοθ. γ' 17). Για τη σημασία όλων αυτών και γενικά της χριστιανικής πίστης στη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας ο Παιδαγωγός Παναγιώτης Κοροντζής γράφει: «Η σύγχρονος Παιδαγωγική επιδεικνύει ιδιαιτέραν προτίμησιν εις τους όρους «προσωπικότης» και «ισχυρά βούλησις»... Ουδεμία όμως προσωπικότης είναι δυνατόν να νοηθή, αν δεν είναι φορεύς ενός ανωτέρου πνεύματος ή «πλήρης πνεύματος αγίου» κατά την χριστιανικήν έκφρασιν, δια της δυνάμεως του οποίου ο άνθρωπος αναγεννάται και γίνεται πράγματι «άρτιος» και «προς πάν έργον αγαθόν έξηρτισμένος». Όλα δε τα μέσα, δια των οποίων η σύγχρονος αγωγή προσπαθεί να επιτυχή την ισχυράν και αγαθήν πρέπει να προσθεσωμεν βούλησιν, αποδεικνύονται ανίσχυρα και ανεπαρκή, διότι αφήνουν ανεπηρέαστον το βάθος της ψυχής. Τουναντίον η Εκκλησία διαθέτει προς τούτο ένα δραστικώτατον μέσον, την θρησκευτικήν «άσκησιν», δια της οποίας και αυτά ακόμη «τά μωρά... καί τά ασθενή τοϋ κόσμου» αναδεικνύονται σοφά και δυνατά. Ό,τι δίδει η θεία Χάρις δια της Προσευχής, της Εξομολογήσεως, της θείας Ευχαριστίας και της καθόλου χριστιανικής ζωής εις τον «μετά φόβου Θεοϋ, πίστεως καί αγάπης» προσερχόμενον, ουδεμία αγωγή είναι εις θέσιν να προσφέρη». Έτσι αποδεικνύεται πέρα ως πέρα σωστός ο λόγος του απ. Παύλου, ότι «ή ευσέβεια προς πάντα ώφέλιμός έστιν, έπαγγελίαν έχουσα ζωής της νϋν καί της μελλούσης» (Α' Τιμοθ. δ' 8). Ο αληθινός χριστια νός είναι κερδισμένος και στον κόσμο αυτό. Είναι κερδισμένος και ωφελημένος και για πολλά άλλα, αλλά και γιατί η χριστιανική πίστη και ζωή τού χαρίζει ψυχική υγεία και ισορροπία και συντελεί στο να αποκτήσει μία ακμαία και ισχυρή προσωπικότητα. Γι' αυτό και ο Καθηγητής της Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Κ. Κωνσταντινίδης δεν διστάζει να υπογραμμίσει, ότι «το πνεύμα του Χριστιανισμού ενέχει θησαυρούς ψυχικής υγιεινής και δύναται να προφύλαξη την ψυχή ν από των ψυχικών ανωμαλιών και παθήσεων. Η χρησιμότης του Χριστιανισμού δια την εν τω κόσμω τούτω επίγειον ζωήν ενδιαφέρει ημάς τα μέγιστα». Και ότι «τα σχετικά διδάγματα της χριστιανικής διδασκαλίας... δύνανται να χρησιμεύσουν ως βάθρον ψυχικής υγιεινής»'.
4. Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΕΧΕΙ «ΓΝΗΣΙΑ» ΚΑΙ «ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ» ΖΩΗ
Το βασικότερο και σπουδαιότερο γνώρισμα και προσόν του ανθρώπου, που διαθέτει ψυχική αυτονομία και ολοκληρωμένη προσωπικότητα, είναι η «γνησιότητα» και η «αυθεντικότητα» της ζωής και της συμπεριφοράς του. Όπως είναι, έτσι και φαίνεται. Όπως φαίνεται, έτσι και είναι. Δεν φοράει «προσωπείο», για να φανεί διαφορετικός απ' ό,τι είναι. Δεν προσπαθεί να κάνει «εντύπωση». Είναι ευχαριστημένος από τον εαυτό του, από τις ικανότητες του, από τις επιτυχίες του και έτσι δεν νιώθει την ανάγκη να φανεί και να παρουσιασθεί διαφορετικός απ' ό,τι είναι στην πραγματικότητα. Είναι «αληθινός», «γνήσιος» και «αυθεντικός». Αυτά ακριβώς τα στοιχεία και τα γνωρίσματα ζητεί ο Χριστός από κάθε γνήσιο οπαδό Του. Γνωρίζεις ασφαλώς, ότι τίποτε άλλο δεν καταδίκασε και δεν καυτηρίασε με τόση σφοδρότητα ο Χριστός όσο την υποκρισία των φαρισαίων. Για την υποκρισία των φαρισαίων απήγγειλε ο Κύριος τα φοβερά εκείνα «ούαί» (Ματθ. κγ' 13-33). «Ούαί ύμϊν, γραμματείς καί φαρισαϊοι ύποκριταί, ότι καθαρίζετε τό έξωθεν τού ποτηρίου καί της παροψίδος, έσωθεν δέ γέμουσιν έξ αρπαγής καί αδικίας... Ούαί ύμΐν, γραμματείς καί φαρισαΐοι ύποκριταί, ότι παρομοιάζετε τάφοις κεκονιαμένοις, οϊτινες έξωθεν μέν φαίνονται ωραίοι, έσωθεν δέ γέμουσιν όστέων νεκρών καί πάσης ακαθαρσίας. Οϋτω καί ύμεΐς έξωθεν μέν φαίνεσθε τοις άνθρώποις δίκαιοι, έσωθεν δέ μεστοί έστε ύποκρίσεως καί ανομίας» (Ματθ. κγ' 25-28). Αυτό που με τόση σφοδρότητα καταδικάζει ο Κύριος, είναι η ενσυνείδητη προσπάθεια των φαρισαίων να φανούν και να παρουσιασθούν τελείως διαφορετικοί απ' ό,τι ήταν στην πραγματικότητα. Ενώ ήταν γεμάτοι κακία και ανομία, φορούσαν το «προσωπείο» της ευσέβειας και της δικαιοσύνης και προσπαθούσαν να φανούν στους ανθρώπους «άγιοι» και «δίκαιοι». Αυτό όμως ήταν ένα έμπρακτο ψεύδος και μία ενσυνείδητη απάτη. Και κάτι τέτοιο δεν το ανέχεται και δεν το συγχωρεί ο Χριστός, που είναι Θεός της αλήθειας. Γι' αυτό και στην επί του Όρους ομιλία Του μας παραγγέλλει:
«Έστω δέ ό λόγος υμών ναί ναί, οϋ τό δέ περισσόν τούτων έκ τοϋ πονηρού έστιν» (Ματθ. ε' 37). Δεν διστάζει ακόμη ο Κύριος να διακηρύξει, ότι πατέρας και εφευρέτης του ψεύδους είναι ο διάβολος. Ο διάβολος, «όταν λαλή τό ψεύδος, έκ τών ίδιων λαλεί, ότι ψεύστης εστί καί ό πατήρ αυτού» (Ίωάν. η' 44). Κατά φυσική λοιπόν συνέπεια αποκλείεται σαφώς και κατήορηματικώς από τη Βασιλεία του Θεού και από την αιώνια ζωή και σωτηρία «πάς ό φιλών καί ποιών ψεύδος» (Άποκ. κβ' 15). Ο Θεός του Χριστιανισμού είναι Θεός της αλήθειας. Ο Χριστός διεκήρυξε για τον εαυτό Του: «Έγώ είμι ή αλήθεια» (Ίωάν. ιδ' 6). Το Πνεύμα το Άγιον είναι «τό Πνεύμα της αληθείας» (Ίωάν. ιδ' 17). Άνθρωποι της αλήθειας και της ειλικρίνειας, άνθρωποι γνησιότητας και αυθεντικότητας αποδεικνύονται και όλοι οι αληθινοί χριστιανοί. Αυτό που ενδιαφέρει κάθε αληθινό χριστιανό, δεν είναι το πώς θα φανεί στους ανθρώπους, αλλά το πώς θα εργασθεί για τον αγιασμό της ψυχής του. Με ένα οποιοδήποτε «προσωπείο» μπορεί κανείς να ξεγελάσει τους ανθρώπους, όχι όμως και το Θεό. Γιατί, αν οι άνθρωποι βλέπουν μόνο την εξωτερική μας όψη και εμφάνιση, ο Θεός βλέπει και διακρίνει το βάθος της καρδιάς και της ψυχής μας. Όπως ωραιότατα σημειώνει η Αγία Γραφή, ο «άνθρωπος όψεται ε'ις πρόσωπον, ό δέ Θεός όψεται εις καρδίαν» (Α' Βασ. ιστ' 7). Έτσι ο χριστιανός ρίχνει όλη τη φροντίδα του και την προσπάθεια του στην εσωτερική του καλλιέργεια. Στο «ένδον σκάπτε». Στον ψυχικό του καθαρμό και εξαγνισμό. Και καθώς αγιάζεται κάθε μέρα όλο και περισσότερο, καθώς συμφιλιώνεται με τον εαυτό του και καθώς είναι τελείως ευχαριστημένος και ικανοποιημένος από την πνευματική και ανώτερη ζωή, που του χαρίζει ο Χριστός, δεν αισθάνεται καμία ανάγκη να φορέσει οποιοδήποτε ψεύτικο και απατηλό «προσωπείο», για να φανεί διαφορετικός απ' ό,τι είναι στην πραγματικότητα. Έτσι ο αληθινός χριστιανός μπορεί να είναι «γνήσιος» και «αυθεντικός» και να ζει την αγία του πίστη με χαρά και με αληθινή πνευματική ευφροσύνη, στοιχεία που στηρίζουν και ενισχύουν τόσο την ψυχική του υγεία όσο και την ανάπτυξη και ολοκλήρωση της προσωπικότητας του.
5. Η ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥ
Για το πόσο πολύ βοηθεί τον άνθρωπο η πίστη του Χριστού να έχει εμπιστοσύνη στο μέλλον και αισιοδοξία, στοιχείο θεμελιώδες μιας υγιούς προσωπικότητας, αυτό μπορείς και μόνος σου να το καταλάβεις.
Στο βιβλίο μου ΓΛΥΤΩΣΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΒΟ έχω αφιερώσει ένα ολόκληρο κεφάλαιο (σελ. 123-146) πάνω ακριβώς σ' αυτό το θέμα. Μεταφέρω απ' εκεί μερικά αποσπάσματα: «Τα πρόβατα του Χριστού, οι αληθινοί χριστιανοί, αισθάνονται απόλυτη σιγουριά και ασφάλεια κοντά στο Χριστό, αφού κανένας λύκος ή οποιοσδήποτε άλλος εχθρός δεν μπορεί να αρπάξει τα πρόβατα τού Χριστού από τα παντοδύναμα χέρια Του. Όπως το μικρό παιδί αισθάνεται ασφαλισμένο στην αγκαλιά της μάνας του, έτσι και ακόμη περισσότερο ασφαλισμένος νιώθει ο χριστιανός εκείνος που πιστεύει ολόψυχα, ότι είναι ένα λογικό πρόβατο στα παντοδύναμα χέρια του Χριστού. Είμαι ένα πρόβατο στα χέρια του Χριστού! Και μόνο που το σκέπτομαι, και μόνο που το συλλογίζομαι παίρνω θάρρος και κουράγιο. Αισθάνομαι το χέρι του Χριστού να με σκεπάζει και να με προστατεύει. Έτσι κάθε γνήσιος χριστιανός μπορεί να ψάλλει και να τραγουδά: «Κύριος φωτισμός μου καί σωτήρ μου, τίνα φοβηθήσομαι; Κύριος υπερασπιστής της ζωής μου, άπό τίνος δειλιάσω;» (Ψαλμός 28, στίχ. 1). Γι' αυτό ακριβώς και ο απ. Παύλος μπορούσε να διακηρύττει σε τόνο θριαμβευτικό: «Πάντα ισχύω έν τφ ένδυναμοϋντί με Χριστώ» (Φιλιπ. δ' 13). Όλα τα επιτυγχάνω κι' όλα τα κατορθώνω με τη δύναμη του Χριστού. Έχω το Χριστό δίπλα μου, στο πλευρό μου. Νιώθω το Χριστό μέσα στην καρδιά μου. Τι έχω να φοβηθώ και από τι έχω να δειλιάσω; Είμαι ένα πρόβατο του Χριστού. Ποιος μπορεί να με αρπάξει από τα χέρια του Χριστού και να μου κάνει κακό; Ποιος αμφιβάλλει ότι μια τέτοια ζωντανή πίστη στην παρουσία του Θεού κοντά μας και στην ακαταμάχητη βοήθεια και προστασία Του μπορεί να γίνει για το χριστιανό ανεξάντλητη πηγή ψυχικής δύναμης προς αντιμετώπιση των δυσκολιών και των κινδύνων της ζωής;» Όπως τονίζει και ο Καθηγητής της Ψυχιατρικής Κ. Κωνσταντινίδης, «ο Χριστιανισμός διδάσκει περί της αγιότητος, αγαθότητος, δικαιοσύνης και αγάπης του Θεού Δημιουργού και Πατρός, όστις μεριμνά δια τα πλάσματα αυτού. Η προς τοιούτον δημιουργόν σχέσις του ανθρώπου έχει δια την ψυχήν ευεργετικά επακόλουθα, διότι η μέριμνα και η αγωνία δια την ζωήν αντιμετωπίζονται δι' ηρέμου εγκαρτερήσεως και θάρρους, αι θλίψεις αυτής και αι οδύναι απαλύνονται ή εξαλείφονται, η ψυχή τονούται εις τον αγώνα της ζωής, τα δε πέραν της ανθρωπινής δυνατότητος εγκείμενα εναποτίθενται εις την θείαν κρίσιν και βούλησιν». «Η πίστη αυτή στη στοργική φροντίδα του Πανάγαθου Θεού, που είναι ο επουράνιος Πατέρας μας, δίνει τέτοιο αίσθημα ασφάλειας και τόση σιγουριά στον αληθινό χριστιανό, ώστε να μπορεί να μένει γαλήνιος και στις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής του. Καθώς μάλιστα βλέπει την πίστη του αυτή να επαληθεύεται σε κάθε βήμα της ζωής του, όπου διακρίνει συνεχώς και χειροπιαστά το χέρι της Θείας Προνοίας και προστασίας, τόσο και περισσότερο η ελπίδα του στην προστασία και στη βοήθεια του Θεού γίνεται αληθινή άγκυρα, η οποία τον κρατεί ήρεμο και ασάλευτο σε κάθε φουρτούνα της ζωής. Δεν θα έσφαλλε λοιπόν κανείς, αν έλεγε πως το καλύτερο φάρμακο για την απαλλαγή του ανθρώπου από το άγχος και την αγωνία της ζωής είναι η ασφαλής και ακλόνητη βακτηρία της ζωντανής πίστης στην Πατρική Πρόνοια του Θεού». Χωρίς καμία αμφιβολία ο συνειδητός χριστιανός έχει τη μεγαλύτερη αισιοδοξία και εμπιστοσύνη για το μέλλον, που μπορεί να έχει άνθρωπος πάνω στη γη. Άλλωστε η ελπίδα στο Θεό, βασική αρετή για κάθε χριστιανό, τι άλλο είναι παρά εμπιστοσύνη στο μέλλον και αισιοδοξία;
Εισαγωγή και δημοσίευση κειμένων στο Ορθόδοξο Διαδίκτυο :
ΧΤΙΣΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΟΥ
ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Δ. ΜΠΕΚΟΥ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΟΥ
(Η αναφαίρετη προίκα του παιδιού σου: Η ψυχική αυτονομία και η ολοκληρωμένη προσωπικότητα)
ΠΡΟΛΟΓΟΣ της Ψυχολόγου Σπυριδούλας Ευαγγέλου Λέκκου
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1988
Η ηλεκτρονική επεξεργασία, επιμέλεια κειμένων και εικόνων έγινε απο τόν Ν.Β.Β
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση κειμένων με αναφορά πηγής το Ιστολόγιο
ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
http://www.alavastron.net/
Αναρτήσεις
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου